Tối 16/6, ngôi nhà 6 tầng một tum ở số 207 phố Định Công Hạ (phường Định Công, quận Hoàng Mai, Hà Nội) cháy dữ dội trong mưa lớn. Sau khi dập tắt đám cháy, lực lượng chức năng phát hiện 4 thi thể, trong đó có 3 trẻ em. Vụ hỏa hoạn xảy ra khi nhiều người vẫn chưa hết ám ảnh với vụ cháy nhà trọ nằm sâu trong ngõ nhỏ ở phố Trung Kính (quận Cầu Giấy) khiến 14 người chết cách đây chưa đầy một tháng. Hồi tháng 9/2023, vụ cháy thảm khốc tại chung cư mini phố Khương Hạ cướp đi mạng sống của 56 người cũng khiến dư luận bàng hoàng, xót xa. 5 vụ cháy, 81 người thiệt mạng chỉ trong hơn 9 tháng, một con số mà ai nghe cũng phải thốt lên một cách xót xa.
Hỏa hoạn có thể xảy ra bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. Trang bị cho bản thân những kỹ năng thoát nạn trong đám cháy là điều vô cùng quan trọng để bảo vệ sự an toàn cho chính bạn và những người xung quanh. Bản tin nội bộ hôm nay sẽ cung cấp 12 kỹ năng sống thoát khỏi đám cháy giúp bạn bảo vệ tính mạng khi gặp hỏa hoạn. Dưới đây là các kỹ năng sinh tồn cơ bản trong đám cháy:
Kỹ năng 1: Giữ trạng thái bình tĩnh
– Khi bình tĩnh, bạn mới có thể nhớ và áp dụng các biện pháp an toàn đã học như phương pháp sơ tán, sử dụng bình chữa cháy, và cách bảo vệ bản thân trong lúc chờ đợi sự giúp đỡ.
– Một khi bạn giữ được sự bình tĩnh, sẽ dễ dàng trấn an và hỗ trợ những người xung quanh, hợp tác hiệu quả với những người đang trong hoàn cảnh giống bạn để thoát khỏi tình huống nguy hiểm. Đây là một trong các kỹ năng sinh tồn cơ bản giúp bạn đối mặt và thoát khỏi mọi tình huống khó khăn.
Kỹ năng 2: Dập tắt đám cháy, không để đám cháy lan rộng
– Hãy quan sát xem vị trí ngọn lửa và khói ở đâu, hành động nhanh chóng để dập tắt ngay từ những đợt lửa đầu tiên, có thể dùng bình bột, bình khí CO2, cát, chăn ướt hoặc những thứ khác mà bạn có thể kiếm được ngay quanh đó có khả năng dập lửa.
– Tuy nhiên, đối với những đám cháy liên quan đến dầu mỡ hay điện, tuyệt đối không được sử dụng nước vì có thể gây bắn tóe hoặc điện giật, đây là một kỹ năng sinh tồn trong đám cháy cần được lưu ý.
– Trong trường hợp đám cháy quá lớn không thể dập lửa thì phải nhanh chóng tìm cách thoát hiểm. Hét lên cho mọi người trong nhà biết để cùng thoát hiểm, ngay sau đó hãy lập tức gọi cho Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy theo số 114 để được trợ giúp.
Kỹ năng 3: Tìm kiếm lối thoát an toàn
– Khói độc từ đám cháy có thể lan nhanh và gây nguy hiểm đến tính mạng nếu bạn ở lại quá lâu. Hãy nhanh chóng nhưng không hoảng loạn, di chuyển theo lối thoát hiểm mà bạn đã được hướng dẫn từ trước.
– Luôn luôn kiểm tra cửa bằng cách sờ tay vào để cảm nhận nhiệt độ trước khi mở ra. Nếu cửa nóng hoặc có khói tràn qua khe cửa, đừng mở mà hãy tìm lối thoát khác.
– Khi di chuyển trong khói, hãy cúi thấp gần sàn nhà vì không khí ở gần mặt đất thường trong lành hơn. Che miệng và mũi bằng khăn ẩm để lọc khói. Nếu gặp phải đám khói dày đặc, quay lại và tìm lối đi khác. Di chuyển nhanh nhưng đừng chạy vì có thể hít phải nhiều khói hơn.
– Đứng cách xa khu vực an toàn và gọi lực lượng chữa cháy. Nếu có người bị mắc kẹt, hãy thông báo vị trí của họ cho lính cứu hỏa ngay khi họ đến để họ có thể nhanh chóng triển khai giải cứu.
Kỹ năng 4: Mở cửa khi xảy ra hỏa hoạn
– Nếu muốn mở cửa khi xảy ra hỏa hoạn, bạn cần cẩn thận kiểm tra nhiệt độ của cửa trước. Trước khi mở cửa, hãy đặt mu bàn tay lên cánh cửa, nếu thấy ấm, đừng mở
– mặt kia của cánh cửa đang cháy. Dùng mu bàn tay để thử, không dùng lòng bàn tay. Vì lòng bàn tay bị bỏng sẽ cản trở việc thoát thân của bạn khi bạn bò hay xuống thang cứu hỏa. Nếu quả đấm cửa mát, và bạn không nhìn thấy khói quanh cửa, bạn có thể mở cửa rất chậm và cẩn thận. Khi mở cửa, nếu bạn thấy lửa bùng lên, hay có khói xông vào phòng, hãy đóng cửa thật nhanh và đảm bảo chắc chắn rằng nó đã được đóng chặt.
– Khi ra ngoài, chỉ mở cửa bạn cần và đóng tất cả các cửa đang mở để ngăn đám cháy lan nhanh.
Kỹ năng 5: Chống ngạt khói độc
– Hãy di tản nhanh chóng ra khỏi khu vực nhiễm khói càng nhanh càng tốt: Thực tế, nghẹt thở vì khói là nguyên nhân dẫn đến tử vong cao và nhanh hơn là bị phỏng và chết cháy. Vì vậy, bạn không nên cố thu những đồ có giá trị hay đi tìm vật nuôi trong nhà hay tìm hiểu nguyên nhân đám cháy xảy ra khi lửa đã cháy quá lớn.
– Để chống nhiễm khói, bạn cần lấy khăn thấm nước che kín miệng và mũi để lọc không khí khi hít thở hoặc có thể sử dụng mặt nạ chống khói khi được trang bị. Khi muốn thoát ra khỏi đám lửa, ngoài việc dùng khăn thấm nước che miệng, mũi, phải dùng chăn, mền nhúng nước trùm lên toàn bộ cơ thể và chạy thoát nhanh ra ngoài qua đám lửa để tránh bị cháy quần áo gây bỏng da.
– Ngoài ra, việc đóng chặt cửa và sử dụng các vật liệu dày để ngăn khói xâm nhập vào khu vực tạm thời trú ẩn cũng là một kỹ năng thoát nạn trong đám cháy hiệu quả trong khi chờ được cứu hộ. Những biện pháp này, khi được thực hiện một cách có ý thức và quyết đoán, có thể cải thiện đáng kể cơ hội sống sót trong một tình huống cháy nổ.
Kỹ năng 6: Luôn giữ cơ thể ở vị trí thấp khi di chuyển
– Khi di chuyển, hãy cúi thấp, càng gần sàn nhà càng tốt. Lý do là vì khói nóng và khí độc sẽ tích tụ ở phía trên, còn gần mặt đất thì không khí sẽ trong lành hơn. Che miệng và mũi bằng một miếng vải ẩm để lọc khói và bụi. Di chuyển từ từ, không được chạy vì sẽ làm bạn hít nhiều khói hơn.
– Nếu luồng khói tới từ trên cao hãy nhanh chóng di chuyển ra cửa thoát hiểm và đi xuống các tầng dưới. Nếu khói xuất phát từ tầng dưới, bạn hãy tìm cách di chuyển ngược lên trên tầng thượng để tránh ngạt khí.
Kỹ năng 7: Tuyệt đối không sử dụng thang máy khi xảy ra hỏa hoạn.
– Vì khi có sự cố cháy nổ thì nguồn điện sẽ bị cắt nên thang máy sẽ bị dừng. Bạn cần bình tĩnh di chuyển theo đường cầu thang bộ. Cầu thang bộ thường được thiết kế để chịu lửa và khói lâu hơn, cung cấp một lộ trình thoát hiểm an toàn hơn cho cư dân và nhân viên.
– Nếu không thể tìm một lối thoát an toàn hoặc nhận được sự trợ giúp của người khác, bạn có thể thoát ra từ cửa sổ, ban công hay nhảy qua mái nhà bên cạnh.
– Lúc này, thang máy cũng có thể trở thành một cái bẫy khói, nơi khói độc từ đám cháy dễ dàng lan vào và tích tụ, làm giảm đáng kể khả năng bạn thoát ra an toàn.
Kỹ năng 8: Nếu quần áo của bạn bị cháy
– Trong tình huống khẩn cấp khi quần áo của bạn bị bắt lửa, không được hoảng loạn hay chạy vì điều này chỉ khiến ngọn lửa bùng cháy dữ dội hơn. Hãy nằm xuống và lăn qua lăn lại, việc này giúp lửa khó lan ra hơn và giảm tác động của lửa lên mặt và đầu bạn (vì lửa cháy từ dưới lên trên).
– Nếu có sẵn chăn, áo choàng hoặc áo khoác, hãy nhanh chóng lấy ra quấn chặt quanh người ngay khi nằm xuống để ngăn không khí tiếp vào, từ đó sẽ dập tắt ngọn lửa hiệu quả hơn. Không nên cố gắng tháo quần áo đang cháy vì điều này sẽ làm lửa bùng lên mạnh hơn.
– Sau khi dập tắt được đám cháy, hãy kiểm tra các vùng bỏng và xử lý ngay bằng cách đắp khăn sạch, ướt lên vùng bỏng để giảm đau và ngăn nhiễm trùng. Gọi cấp cứu ngay lập tức nếu bị bỏng nặng. Đừng cố gắng tự chữa trị vết bỏng lớn vì có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
– Lưu ý tuyệt đối không nhảy vào bể bơi, hồ nước trong khu vực cháy vì rất có thể lửa đã làm nóng nước, có thể gây bỏng toàn thân khi nhảy vào.
Kỹ năng 9: Làm gì khi không thể ra ngoài ngay lập tức?
– Nếu bạn ở tầng trệt, ra ngoài bằng cửa sổ: ném chăn, gối, đệm xuống đất ở bên ngoài để đỡ bạn.
– Nếu bạn không thể mở cửa sổ, hãy dùng một vật nặng để đập vỡ nó ở góc cuối, khi chạm vào các mép sắc cần dùng vải, khăn mặt hay chăn để tránh bị cứa vào tay.
– Hạ trẻ xuống càng thấp càng tốt trước khi thả bé xuống để người lớn đỡ trẻ nếu có thể.
– Trước khi thực hiện bước nhảy, hãy giảm chiều cao cơ thể bằng cách sử dụng tay vịn bậc cửa sổ, nhằm giảm khoảng cách rơi xuống.
**Nếu không thể ra ngoài, hãy tập hợp mọi người vào một phòng:
✓ Ngay từ bây giờ, hãy nghĩ xem phòng nào là tốt nhất, bạn cần một cửa sổ có thể mở được, và nếu có thể, một chiếc điện thoại để gọi cấp cứu.
✓ Nếu trong phòng có cửa sổ nhưng không giúp bạn thoát ra được, hãy mở nó ra và đứng trước cửa sổ để hít thở và gọi giúp đỡ.
✓ Hãy ngăn khói và lửa vào qua cửa bằng cách chặn các khe hở quanh cửa với khăn trải giường, chăn, quần áo ướt hoặc băng dính.
✓ Nếu bạn có thể lấy được một mảnh quần áo hay khăn mặt, hãy đặt nó trên miệng để không hít khói vào. Tốt hơn nếu bạn nhúng ướt miếng vải trước khi che lên miệng
✓ Cố gắng bằng mọi cách để liên lạc với người bên ngoài hoặc lực lượng cứu hộ biết mình đang bị kẹt ở trong đó để được giúp đỡ kịp thời.
✓ Dù có sợ hãi, bạn cũng không bao giờ được nấp dưới gầm giường hay phòng để đồ. Vì khi đó, sẽ rất khó khăn để lính cứu hỏa tìm ra bạn. Hãy nhớ rằng lính cứu hỏa và những người khác sẽ tìm bạn để giải thoát cho bạn. Họ tìm thấy bạn càng sớm, bạn sẽ ra ngoài được càng nhanh. Lưu ý tuyệt đối không trốn trong nhà vệ sinh vì đây là nơi dễ bị ngạt thở do không gian kín.
Kỹ năng 10: Hợp tác
– Khi xảy ra hỏa hoạn, bạn phải bình tĩnh, chú ý làm theo hướng dẫn của lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và đội ngũ cứu hộ. Nếu xảy ra cháy, nổ tại những nơi tập trung đông người như trung tâm thương mại, siêu thị, rạp chiếu phim… việc đầu tiên phải thật bình tĩnh tìm cách hoặc tuân theo sự chỉ dẫn của nhân viên để thoát ra khỏi tòa nhà qua các lối thoát nạn thông thường như cầu thang bộ, nơi có đèn Exit (Lối ra). Đây là những lối thoát nạn an toàn nhất.
Kỹ năng 11: Giúp đỡ
– Bạn giúp đỡ những người xung quanh thoát nạn ra ngoài an toàn khi bản thân bạn có đủ sức khỏe và tỉnh táo. Không nên giúp đỡ người khác thoát nạn khi bản thân cũng đang bị khói, lửa đe dọa đến tính mạng.
– Khi thấy người khác bị cháy, hãy giúp người đó dừng lại, nằm xuống và lăn người qua lại. Dùng chăn, mền, quần áo choàng lên người để dập tắt lửa.
– Khi gặp người bị ngạt, ngất, bỏng phải tổ chức sơ cấp cứu ban đầu trước khi đưa nạn nhân đi cấp cứu tại bệnh viện.
Kỹ năng 12: Không quay lại nhà bị cháy
– Sau khi được lực lượng cứu hộ đưa thoát ra khỏi hiện trường cháy một cách an toàn, điều tuyệt đối cần phải ghi nhớ là không bao giờ được quay trở lại khu vực đó, cho dù vì bất cứ lý do gì. Đây là nguyên tắc an toàn tối quan trọng để tránh những nguy hiểm tiềm ẩn có thể xảy ra.
– Ngay cả khi bạn nghĩ rằng đám cháy đã được kiểm soát hoàn toàn, vẫn luôn tồn tại những mối đe dọa như khả năng bùng phát trở lại, nguy cơ sập đổ của các kết cấu bị hư hỏng nặng, hay các nguồn khí độc còn sót lại. Những yếu tố nguy hiểm này có thể gây ra thương tích nghiêm trọng nếu bạn liều lĩnh trở lại mà không có sự bảo vệ và trang thiết bị phù hợp.
Trên đây là 12 kỹ năng thoát nạn khi ở trong đám cháy có thể là chìa khóa vàng giúp cho bạn và những người thân yêu sống sót trong những giây phút nguy hiểm. Bên cạnh việc trang bị kiến thức sinh tồn thoát khỏi đám cháy, hãy cố gắng xây dựng trước cho mình 1 kịch bản nếu có cháy xảy ra thì bạn sẽ hành động như thế nào, phối hợp với mọi người ra làm sao để luôn đặt mình vào thế chủ động trước mọi sự cố cháy nổ. Đồng thời, tuân thủ nguyên tắc an toàn về phòng cháy, chữa cháy tại nơi ở, văn phòng, nhà kh, trang bị đầy đủ thiết bị báo cháy, hệ thống phòng cháy, chữa cháy để ứng phó ngay khi cần thiết. Vì để không xảy ra những trường hợp đau lòng vừa qua, vì sự an toàn của gia đình và tất cả chúng ta, hãy dành thời gian 5 phút để ghi nhớ những nguyên tắc trên đây, điều đó sẽ giúp ích cho các bạn rất nhiều trong cuộc sống.